คำจำกัดความของคำว่า “ทรัพยากรมนุษย์ (Human Resources หรือ HR)” หมายรวมถึงองค์ความรู้โดยรวม ทักษะ ความคิดสร้างสรรค์ พรสวรรค์ ความถนัดของบุคลากรโดยรวมที่ขับเคลื่อนองค์กรให้เดินหน้า และยังครอบคลุมไปถึงคุณค่า ทัศนคติ วิธีการจัดการกับปัญหา และความเชื่อของบุคคลใดบุคคลหนึ่งที่ทำงานในองค์กรนั้น ๆ อีกด้วย ทรัพยากรมนุษย์เป็นผลลัพธ์ของความสามารถที่ถูกถ่ายทอดกันมา ความรู้และทักษะต่าง ๆ ที่สั่งสม โดยแสดงให้เห็นผ่านบุคลากรที่มีพรสวรรค์และความถนัดต่าง ๆ ที่ทำงานในองค์กรนั้น ๆ
ธรรมชาติของทรัพยากรมนุษย์มีหลายมิติ ในแง่ของชาติพันธุ์ ทรัพยากรมนุษย์หมายถึงความรู้ ทักษะในการดำรงชีพ ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ พรสวรรค์ และความถนัดที่ประชากรในชาตินั้น ๆ มี ในขณะที่ถ้าพูดถึงทรัพยากรมนุษย์ในแต่ละองค์กร จะหมายถึงความสามารถที่ถูกถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น ความรู้และทักษะในการทำงาน พรสวรรค์และความถนัดที่ปรากฏในบุคลากรทุกคนที่เป็นทรัพยากรสำคัญขององค์กร
ลักษณะของการบริหารทรัพยากรมนุษย์
การบริหารทรัพยากรมนุษย์ (Human Resources Management หรือ HRM) คือกระบวนการที่จัดการนำเป้าหมายของบุคลากรและเป้าหมายขององค์กรให้มาบรรจบกัน เพื่อผลสำเร็จร่วมกันของทั้งองค์กรและบุคคล คุณลักษณะต่าง ๆ ของการบริหารทรัพยากรมนุษย์ประกอบด้วย
- เป็นหลักการที่แพร่หลายมีอยู่ทั่วไปตามองค์กรและหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งภาครัฐและวิสาหกิจ
- มุ่งเน้นไปที่ผลของการจัดการมากกว่ากฎเกณฑ์ของหลักการ
- ช่วยพัฒนาศักยภาพของพนักงานให้ถึงขีดสุด
- ส่งเสริมให้พนักงานทำงานให้กับองค์กรอย่างเต็มที่เต็มความสามารถ
- เกี่ยวข้องกับบุคลากรในองค์กรทุกคนทั้งรายบุคคลและเป็นหมู่คณะ
- มอบหมายงาน และบรรจุแต่งตั้งงานให้กับพนักงานอย่างถูกต้องเหมาะสมเพื่อผลในการดำเนินงานที่มีประสิทธิภาพ
- ช่วยให้องค์กรบรรลุเป้าหมายการดำเนินงานในอนาคตโดยสรรหาและคัดเลือกบุคคลที่มีความสามารถและมีแรงจูงใจที่ดีในการทำงาน
- พยายามสร้างและรักษาความสัมพันธ์อันดีระหว่างพนักงานระดับต่าง ๆ ในองค์กร
- รวบรวมเอาศาสตร์และศิลป์แขนงต่าง ๆ เข้าไว้ด้วยกัน มีการใช้หลักการและองค์ความรู้ทั้งทางจิตวิทยา เศรษฐศาสตร์ การบริหาร การตลาด ฯลฯ ในการบริหารและจัดการบุคลากรในองค์กรให้เกิดประโยชน์สูงสุด
ขอบเขตของการบริหารทรัพยากรมนุษย์
ขอบเขตของการบริหารทรัพยากรมนุษย์นั้นมีความกว้างและครอบคลุมหลายด้าน ดังนี้
1. ด้านบุคคล
การบริหารทรัพยากรมนุษย์เกี่ยวพันโดยตรงกับงานฝ่ายบุคคลส่วนต่าง ๆ เช่น
- การวางแผนเกี่ยวกับกำลังคนหรือการวางแผนทรัพยากรมนุษย์
- การสรรหาบุคลากร
- การคัดเลือกบุคลากร
- การบรรจุหรือแต่งตั้งบุคลากร
- การโยกย้ายบุคลากร
- การเลื่อนขั้นเลื่อนตำแหน่ง
- การฝึกอบรม ฝึกปฏิบัติการและการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์
- การเลิกจ้างและการยุบตำแหน่ง
- การจัดการบริหารค่าตอบแทน สวัสดิการและผลประโยชน์ที่พนักงานพึงได้
- การสร้างแรงจูงใจด้วยการให้เงินเดือนขึ้น
- การประเมินผลการปฏิบัติงานของบุคลากร
2. ด้านสวัสดิการ
การบริหารทรัพยากรมนุษย์ยังเกี่ยวข้องโดยตรงกับการจัดการสภาพแวดล้อมในที่ทำงาน และสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ ให้เอื้ออำนวยต่อการทำงานให้มากที่สุด เช่น
- การดูแลโรงอาหาร ห้องพักกลางวัน ห้องอาหาร
- การจัดการที่พักอาศัยให้กับพนักงาน
- การจัดการด้านการคมนาคมขนส่ง
- การอำนวยความสะดวกด้านการแพทย์ เช่น ดูแลห้องพยาบาล
- การจัดการการให้ทุน หรือส่งเสริมด้านการศึกษาให้กับพนักงาน
- การจัดการบริหารค่าตอบแทนให้พนักงานอย่างเหมาะสม
- การดูแลด้านสุขภาพและความปลอดภัยของพนักงาน
- การจัดการสถานที่พักผ่อนหย่อนใจหรือจัดกิจกรรมสันทนาการให้กับพนักงาน
3. ด้านความสัมพันธ์กับธุรกิจและองค์กร
การบริหารทรัพยากรมนุษย์ยังครอบคลุมถึงการจัดการความสัมพันธ์ระหว่างบุคลากรกับองค์กรในด้านต่าง ๆ เช่น
- การส่งเสริมเรื่องแรงงานสัมพันธ์
- การจัดการการประชุมระหว่างผู้แทนนายจ้างและผู้แทนลูกจ้าง
- การจัดการการเจรจาต่อรองระหว่างนายจ้างและลูกจ้าง
- การจัดการเรื่องการร้องทุกข์ของบุคลากร
- การดำเนินการเกี่ยวกับระเบียบวินัยของพนักงาน
- การจัดการการระงับข้อพิพาทระหว่างนายจ้างและลูกจ้างและพนักงานทั่วไป
ดาวน์โหลดได้แล้ววันนี้ทั้ง iOS และ Android
เรื่องอื่น ๆ ที่น่าสนใจ