ลูกจ้างควรรรู้! การลากิจคืออะไร พร้อมเงื่อนไขตามกฎหมายแรงงาน

Key Takeaway

• ลากิจ คือการลาเพื่อไปทำกิจธุระส่วนตัว ที่ไม่สามารถมอบสิทธิ์ให้คนอื่นไปทำแทนได้ และต้องเป็นกิจธุระที่รู้วันที่ล่วงหน้า เพื่อแจ้งกับทางบริษัทตามระเบียบข้อบังคับ
• การลากิจสามารถลาได้ขั้นต่ำ 3 วันทำงานต่อปีตามกฎหมายแรงงาน พนักงานทุกคนจะไม่ถูกหักค่าจ้าง หากลากิจมากกว่าที่กำหนด องค์กรจะพิจารณาหักเงิน หักโบนัส เบี้ยขยันต่างๆ ได้
• การลากิจปกติ พนักงานต้องรู้วันที่จะลาชัดเจน และมีการแจ้งลาล่วงหน้าให้ทางบริษัททราบ ส่วนการลากิจพิเศษคือการลากะทันหัน มีเหตุการณ์เร่งด่วน หรืออุบัติเหตุเกิดขึ้นโดยไม่สามารถมาทำงานได้ตามปกติ 
• พนักงานที่ยังไม่ผ่านโปรถือว่าเป็น ‘ลูกจ้าง’ แม้ว่าจะยังทดลองงานอยู่ก็ได้รับการคุ้มครองตาม พ.ร.บ. กฎหมายแรงงาน ทำให้สามารถใช้สิทธิลากิจได้ขั้นต่ำ 3 วันทำงานต่อปี และต้องมีการแจ้งล่วงหน้ากับทางบริษัท ก็สามารถลากิจได้ตามปกติโดยไม่ถูกหักเงินค่าจ้าง

สิทธิการลาเป็นเรื่องที่ลูกจ้างทุกคนควรรู้ไว้ เพื่อไม่ให้โดนเอาเปรียบได้ โดยเฉพาะสิทธิการลากิจ แล้วการลากิจคืออะไร ตามกฎหมายแรงงานแล้วจะสามารถลาได้กี่วัน มีเงื่อนไขการลาอย่างไร ต่างจากการลากิจพิเศษไหม แล้วการลากิจฉุกเฉินมีเงื่อนไขอะไรบ้าง บทความนี้มีคำตอบ!

ไขข้อสงสัย การลากิจ คืออะไร

การลากิจคือสวัสดิการตามกฎหมายแรงงานสำหรับพนักงานทุกคน แต่ก็มีวิธีการลากิจตามมาตรการ และนโยบายของทางบริษัทด้วยเช่นกัน ในส่วนของด้านกฎหมายระบุไว้ว่า การลากิจคือการลางาน เพื่อไปทำภารกิจ หรือธุระส่วนตัวต่างๆ ที่พนักงานผู้นั้นจำเป็นต้องดำเนินการด้วยตัวเอง ไม่สามารถให้ผู้อื่นไปดำเนินการแทนได้ 

โดยสามารถใช้สิทธิ์การลากิจได้ปีละไม่น้อยกว่า 3 วันทำงานต่อปี นอกจากนี้ การลากิจยังสามารถเลือกได้ว่าต้องการลางานครึ่งวัน (ครึ่งเช้าหรือครึ่งบ่ายก็ได้) หรือลางานเต็มวัน เพื่อไปดำเนินกิจธุระตามที่แจ้งกับทางบริษัท 

ลาแบบไหนที่เรียกว่าลากิจ? 

การลากิจตามหลักกฎหมายแรงงาน คือการลางานเพื่อไปกิจธุระส่วนตัวที่สำคัญ ที่ไม่มีใครสามารถไปทำแทนได้ โดยต้องมีการแจ้งลาล่วงหน้าอย่างน้อย 1 สัปดาห์ การลากิจมีกรณีไหนบ้าง ไปดูกัน

• ลากิจไปติดต่อทำเอกสาร หรือเดินเรื่องธุระสำคัญส่วนตัว ที่เกี่ยวข้องกับเอกสารของราชการ หรือหน่วยงานของทางราชการ 
• การลากิจเพื่อไปเป็นพยานในชั้นศาล หรือลากิจตามกำหนดการนัดหมายของหมายศาลที่ได้รับ
• การลากิจเพื่อไปเข้ารับปริญญาของตัวเอง หรือไปร่วมงานรับปริญญาของคนในครอบครัว ญาติพี่น้องก็ได้เช่นกัน
• การลากิจเพื่อพาคนในครอบครัวไปโรงพยาบาลตามใบนัดของแพทย์ 
• การลากิจเพื่อจัดการเรื่องเกี่ยวกับอุบัติเหตุต่างๆ ที่เกิดขึ้นของคนในครอบครัว
• การลากิจเพื่อไปงานศพของคนสนิท คนสำคัญที่เกี่ยวข้องกับเรา
• การลากิจเพื่อไปทำพิธีกรรม ตามธรรมเนียมประเพณีทางศาสนา หรือตามความเชื่อของแต่คน 
• การลากิจเพื่อไปสอบข้าราชการ การไปสัมภาษณ์งานที่อื่น การไปติดต่อสมัครงานในรัฐวิสาหกิจ
• การลากิจเพื่อไปสอบใบขับขี่ หรือต่อใบขับขี่
• การลากิจเพื่อไปสอบ (กรณีที่พนักงานมีการเรียนปริญญาโทขึ้นไป ควบคู่กับการทำงาน หรือมีวันสอบที่ตรงกับวันทำงานพอดี)
• การลากิจเพื่อไปร่วมงานมงคลสมรสของบุตร หรือการไปร่วมงานอุปสมบทของบุตร
• การลากิจฉุกเฉินต่างๆ 

การลากิจ ลาได้กี่วัน?

กรณีการลากิจแล้วจะหักเงินหรือไม่ ขึ้นอยู่กับกรณีการลาต่างๆ ดังต่อไปนี้

• พนักงานสามารถลากิจไปทำธุระที่จำเป็นของตัวเอง โดยเป็นธุระที่คนอื่นไม่สามารถทำแทนได้ ใช้สิทธิ์การลากิจได้ไม่น้อยกว่า 3 วันทำงานต่อปี และไม่ถูกหักเงินค่าแรงจากทางบริษัท
• พนักงานที่มีความจำเป็นต้องลากิจมากกว่า 3 วันทำงานต่อปีตามที่กฎหมายระบุไว้ ยังคงแจ้งลากิจได้ตามปกติกับทางบริษัท แต่ในส่วนนี้จะไม่รับค่าจ้าง หรือมีการหักค่าแรงจากเงินเดือนตามกฎหมาย และนโยบายที่บริษัทระบุไว้ 
• หากพนักงานต้องการลากิจไปทำธุระส่วนตัวมากกว่า 3 วันทำงานต่อปี แล้วไม่ต้องการถูกหักเงินค่าจ้าง สามารถเลือกใช้เป็นสิทธิ์การลาพักร้อนแทนได้ แต่ต้องเป็นการลางานตามกฎระเบียบ และข้อบังคับของทางบริษัท
• สิทธิ์การลากิจสามารถเลือกใช้สิทธิ์ลาเต็มวัน หรือลาครึ่งวันก็ได้ ส่วนการนับชั่วโมงลา หรือนับสิทธิ์วันลากิจ จะขึ้นอยู่กับนโยบายของทางบริษัท

พนักงานลากิจแล้วนายจ้างหักเงินได้ไหม?

พนักงานสามารถลากิจได้อย่างน้อย 3 วันทำงานต่อปี โดยมีกฎหมายแรงงานคุ้มครองว่าจะไม่ถูกหักเงินอย่างแน่นอน แต่ขั้นตอนของการลากิจจะต้องมีการแจ้งล่วงหน้าอย่างน้อยกี่วัน ก็ขึ้นอยู่กับนโยบาย และกฎบังคับของทางบริษัท 

หากปฏิบัติตามกฎระเบียบเรียบร้อย ทางบริษัทจะไม่มีสิทธิ์หักเงินของพนักงานที่แจ้งลากิจตามกฎหมายคุ้มครอง และปฏิบัติตามระเบียบข้อบังคับของบริษัททุกประการ แต่ถ้าหากพนักงานมีการลากิจมากกว่า 3 วันทำงานต่อปี ทางบริษัทมีสิทธิ์พิจารณาในการหักเงินค่าจ้าง โบนัส เบี้ยขยัน และสวัสดิการต่างๆ ของพนักงานได้ตามนโยบายของบริษัท รวมถึงการแจ้งลากิจของพนักงานที่ไม่ตรงกับเงื่อนไขของทางบริษัท ก็สามารถเลือกอนุมัติ หรือไม่อนุมัติในการให้ลากิจโดยไม่หักเงินได้เช่นกัน

การลากิจกับการลากิจพิเศษ ต่างกันอย่างไร

การลากิจปกติ และการลากิจพิเศษ คือสิทธิ์ในการแจ้งลางานของพนักงานทุกคน ที่สามารถยื่นคำขอต่อทางบริษัทได้ โดยทางบริษัทจะหักเงิน หรือไม่หักเงิน ก็ขึ้นอยู่กับเงื่อนไขขององค์กรด้วยเช่นกัน โดยในส่วนของการลากิจกับการลากิจพิเศษนั้นมีความแตกต่างกัน ดังนี้

ลากิจ

การลากิจปกติ คือการลาเพื่อไปธุระส่วนตัวที่สำคัญ ที่ไม่มีใครสามารถไปทำแทนได้ แต่ต้องมีการแจ้งล่วงหน้าก่อน เช่นกรณีดังนี้

• ลาไปทำเอกสาร หรือไปติดต่อหน่วยงานราชการต่างๆ ตามเวลาทำการ
• ลาไปทำใบขับขี่ ต่ออายุใบขับขี่
• ลาไปสอบราชการ รัฐวิสาหกิจ
• ลาไปสอบ (กรณีพนักงานเรียนป.โท ขึ้นไป แล้ววันสอบตรงกับวันทำงานพอดี)
• ลาไปงานมงคลต่างๆ ของบุตร
• ลาไปงานรับปริญญาของตัวเอง 
• ลาเพื่อพาคนในครอบครัวไปโรงพยาบาลตามใบนัดของแพทย์

ลากิจพิเศษ

การลากิจพิเศษ คือ การลากิจฉุกเฉินที่เร่งด่วนมากๆ โดยที่ไม่ทราบล่วงหน้าได้ ในการลากิจพิเศษนี้ ไม่มีการคุ้มครอง หรือระบุไว้ในกฎหมายแรงงาน ขึ้นอยู่กับข้อตกลง และนโยบายของทางบริษัท ว่าต้องแสดงหลักฐานอะไรบ้างในการใช้สิทธิ์ เพื่อไม่ให้ถูกหักเงิน สำหรับการลากิจพิเศษ  ลากิจฉุกเฉินมีอะไรบ้าง ไปดูกัน

• คนในครอบครัวของพนักงานเกิดอุบัติเหตุ
• มีเหตุฉุกเฉินต่างๆ เกิดขึ้น ทำให้ไม่สามารถมาทำงานได้ในวันทำงานปกติ เช่น รถเสีย อุบัติเหตุ เป็นต้น
• คนในครอบครัว หรือเครือญาติเสียชีวิต

พนักงานที่ยังไม่ผ่านโปร ลากิจได้ไหม?

พนักงานที่ยังไม่ผ่านโปร หรือพนักงานที่อยู่ในช่วงทดลองงาน สามารถใช้สิทธิ์ในการลากิจได้ตามปกติ และมีสิทธิ์การลากิจขั้นต่ำ 3 วันทำงานต่อปี เหมือนกับพนักงานประจำทุกประการ ตาม พ.ร.บ. คุ้มครองแรงงาน ในส่วนของเงินค่าแรงก็จะได้รับตามปกติ ไม่ถูกหักเงินค่าจ้าง ไม่มีพิจารณาการหักเบี้ยขยัน หรือโบนัสใดๆ ถ้ามีการแจ้งลากิจล่วงหน้าตามกฎระเบียบที่องค์กรกำหนดไว้ และใช้สิทธิ์การลากิจไม่เกินขั้นต่ำการคุ้มครองของที่กฎหมายแรงงานกำหนด

สรุป

การลากิจ คือสิทธิของพนักงานทุกคนที่ได้รับการคุ้มครองจาก พ.ร.บ. คุ้มครองแรงงานตามกฎหมายกำหนดไว้ สามารถลาได้ขั้นต่ำ 3 วันทำงานต่อปี โดยที่ทางบริษัทจะไม่มีการหักเงินค่าจ้างใดๆ แต่ทั้งนี้ การลากิจควรแจ้งลาล่วงหน้าอย่างน้อยกี่วัน ขึ้นอยู่กับกฎระเบียบของทางองค์กร 

ส่วนการลากิจพิเศษ คือการลางานด้วยเหตุกะทันหัน ธุระเร่งด่วนที่เข้ามาแบบไม่รู้กำหนดการล่วงหน้า ในส่วนนี้ทางบริษัทจะหักค่าจ้างหรือไม่ ขึ้นอยู่กับนโยบาย และกฎระเบียบที่องค์กรได้กำหนดไว้ แต่ทางพนักงานต้องมีหลักฐานสำหรับการลากิจพิเศษด้วยเช่นกัน 

รู้วันลากิจไปแล้ว ไปหางานกันที่ Jobsdb เว็บไซต์ยอดฮิตของไทย ที่รวมประกาศรับสมัครงานที่เชื่อถือได้ มีการคัดกรองบริษัทมาแล้วเรียบร้อย ไม่ต้องกลัวโดนหลอกแน่นอน หากใครกำลังมองหางานในบริษัทใหญ่ บริษัทที่เชื่อถือได้ หรือต้องการเลือกหมวดหมู่งานตามความถนัดของตัวเอง ก็สามารถเลือกได้เช่นกัน