ตะเกียบญี่ปุ่นกับจีนต่างกันอย่างไร

ญี่ปุ่นจะเรียกตะเกียบว่า ฮาชิ ซึ่งรูปร่างจะแตกต่างกับตะเกียบจีนตรงที่ส่วนปลายของตะเกียบ คือ ตะเกียบจีนจะปลายมน แต่ของญี่ปุ่นจะปลายแหลม โดยความแตกต่างนี้น่าจะมาจากลักษณะของอาหารมากว่าเรื่องของการดีไซน์ ดูง่าย ๆ จากข้าวที่รับประทาน ข้าวเมล็ดจะสั้น ๆ และมีความเหนียว จับกันเป็นก้อนเป็นคำ เหมาะสำหรับตะเกียบปลายแหลม และสำหรับข้าวของจีนจะเป็นเมล็ดยาว และร่วนเหมาะสำหรับตะเกียบปลายมน แต่อาจจะมีเหตุผลอื่นก็ได้ เพราะคนเกาหลีใช้ตะเกียบแบน ๆ ทำจาก สเตนเลส คนเวียดนามก็ใช้ตะเกียบแบบจีนและไทยก็เช่นกัน

ตะเกียบของญี่ปุ่นมีอยู่หลายแบบซึ่งแบ่งตามลักษณะการใช้งาน เช่น การรับประทานอาหาร ใช้ในครัวเพื่อปรุงอาหาร คีบขนมเค้ก และคีบของหวาน เป็นต้น

สำหรับวัสดุตะเกียบส่วนใหญ่ทำจากไม้ แต่ก็มีการทำจากงาช้าง กระดูกสัตว์ หรือโลหะด้วย ซึ่งจะเป็นไม้เนื้ออ่อน และไม้ไผ่ที่จะนำไปทาสี และตกแต่งให้สวยงาม โดยตะเกียบงาช้างจะแพงที่สุด แต่เมื่อใช้ไปนาน ๆ จะเปลี่ยนจากสีงาเป็นสีน้ำตาลอ่อน

ในครัวญี่ปุ่น สมาชิกในบ้านแต่ละคนจะมีตะเกียบเป็นของตัวเอง โดยจะเก็บไว้ในกล่องใส่ตะเกียบของตน แต่เมื่อออกไปรับประทานอาหาร นอกบ้านจะใช้ตะเกียบแบบครั้งเดียวแล้วทิ้ง เพราะสะอาดกว่าที่ใช้ซ้ำ ๆ ซึ่งทำมาจากไม้หลิวหรือไม้สน ตะเกียบรุ่นใหม่จะทำให้เป็นชิ้นเดียวแต่จะสามารถบิเป็นสองส่วนได้ เพราะตะเกียบจะเป็นร่องตามแนวยาวไว้ให้ ภัตตาคารและร้านอาหารนิยมใช้กันมาก

มารยาทในการใช้ตะเกียบแบบญี่ปุ่น

• ห้ามคีบอาหารส่งให้กันไปมาทางตะเกียบ ไม่ว่าจะส่งให้เพื่อนคีบรับ หรือคีบรับอาหารที่เพื่อนคีบส่งมาให้ก็ห้าม เพราะกิริยาดังกล่าวเป็นวิธี การที่ใช้กันในพิธีศพของญี่ปุ่น ซึ่งมีการคีบกระดูกคนตายส่งและรับต่อ ๆ กันด้วยตะเกียบ
• การคีบอาหารวางบนจานให้ผู้อื่นต้องทำโดยใช้ปลายตะเกียบด้านตรงข้ามกับด้านที่คุณใส่เข้าปาก และสามารถใช้ในกรณีที่บนโต๊ะ ไม่มีตะเกียบกลางใช้คีบอาหารจากจานใหญ่เช่นกัน
• ห้ามปักตะเกียบตั้งโด่เด่ในชามข้าว หรือชามอะไรก็แล้วแต่ เพราะเป็นเรื่องที่ไม่สมควรอย่างยิ่ง และอย่าใช้ตะเกียบทิ่มอาหารส่งเข้าปาก เด็ดขาด
• ห้ามใช้ตะเกียบดันถ้วยหรือจานเลื่อนไปมา
• ก่อนจะหยิบจานใส่อาหาร ให้วางตะเกียบลงบนที่วางตะเกียบเสียก่อน อย่าหยิบจานอาหารด้วยมือที่ถือจะเกียบอยู่ และไม่ควรวางตะเกียบ ห่างจากจานอาหารของคุณ
• อย่าโบกตะเกียบแกว่งไปแกว่งมาเหนือจานอาหารระหว่างการพูดคุยบนโต๊ะอาหาร และอย่าใช้ปลายตะเกียบชี้ไปที่คนอื่นเด็ดขาด
• ไม่ควรใช้ตะเกียบที่สองข้างทำจากวัสดุคนละชนิดกัน
• การยกชามขึ้นมา แล้วใช้ตะเกียบพุ้ยอาหารจากชามเข้าปากถือเป็นมารยาทที่ถูกต้องของญี่ปุ่นและจีน แต่การคายเศษก้างเศษกระดูกออก จากปากลงบนโต๊ะอาหารนั้นเป็นเรื่องที่ปกติในเมืองจีน แต่ประเทศอื่น ๆ คงไม่ดีแน่ ๆ

มารยาทในการรับประทานอาหารญี่ปุ่น

• การยกถ้วยหรือชามที่ใส่ข้าวหรือซุปขึ้นเพื่อรับประทาน ในลักษณะประคองไว้ใต้คางเพื่อไม่ให้อาหารหกหรือหล่น ถือเป็นเรื่องที่สุภาพ
• หากไม่มีช้อนให้ การยกถ้วยซุปขึ้นซดเป็นเรื่องที่ทำได้ และอาหารแห้งก็ใช้ตะเกียบ
• หากอาหารชิ้นใหญ่เกินไป คุณอาจใช้ตะเกียบแยกเป็นชิ้นเล็ก ๆ เพื่อรับประทาน หรือคีบขึ้นมากัดแล้ววางส่วนที่เหลือในจานของคุณก็ได้
• การส่งเสียงซู้ดซ้าดขณะรับประทานอาหารพวกบะหมี่ โซบะ อุด้ง ราเมน ถือเป็นเรื่องปกติ
• เมื่อไปรับประทานอาหารร่วมกับผู้อื่น แล้วคุณรินเครื่องดื่มให้ตัวเองก่อน ถือเป็นเรื่องไม่สุภาพ สิ่งที่ควรทำคือรินให้ผู้อื่นขณะที่อีกฝ่าย ก็รินให้คุณเช่นกัน และการทำเสียงดังขณะดื่มเป็นสิ่งที่ถือว่าสุภาพ แต่ในกรณีที่คุณไม่ต้องการดื่มอีกแล้วให้ปล่อยแก้วไว้เต็ม ๆ อย่างนั้น และการปฏิเสธเมื่อผู้อื่นรินให้ถือว่าไม่สุภาพเช่นกัน
• เวลาสั่งอาหารก็อย่าจู้จี้ ไอ้โน่นไม่เอา ไอ้นี่กินไม่เป็น ไอ้นั่นไม่ชอบ เอานั่นออก เอาอย่างโน้นเพิ่ม ที่ญี่ปุ่นถือว่าไม่สุภาพ เมื่ออาหารเสิร์ฟแล้ว ไม่ควรตักน้ำปลาหรือเทซีอิ๊วใส่ลงในชามข้าวทันที เพราะถือว่าเป็นเรื่องไม่สุภาพ คนญี่ปุ่นนิยมรับประทานอาหารจานตนจนหมดเกลี้ยงถือว่าสุภาพ

ที่มา : http://gotoknow.org